Chińskie metamorfozy. Cywilizacja konfucjańska a cywilizacja zachodnia
Chińczycy stworzyli cywilizację wyprzedzającą inne centra kulturowe, co najmniej
do XVI w., ale choć wymyślili proch, to jednak nigdy nie wyprodukowali tak sprawnej
broni palnej jak Europejczycy; choć wymyślili kompas, to erę odkryć geograficznych
zakończyli pod koniec XV w.
Czy istnieją jakieś „punkty styczne“ cywilizacji konfucjańskiej i cywilizacji zachodniej?
Czy Wschód z Zachodem jest w stanie współdziałać i prowadzić twórczy dialog?
Czy w ogóle jesteśmy w stanie wzajemnie się zrozumieć?
W czasach politycznej poprawności i multikulturowości wielu europejskich i amerykańskich
publicystów lansowało tezę, że wszystkie cywilizacje wzajemnie się przenikają, a cały świat
nieuchronnie dąży do liberalnej demokracji w stylu zachodnim. A przecież Wschód,
korzystając z wielu wynalazków i dobrodziejstw Zachodu, nadal się trzyma swoich korzeni
i dziedzictwa przodków. Co o tym decyduje? Krytyczna ocena zachodnich dokonań,
czy świadomość, że kultura Wschodu jest bezcennym dorobkiem setek pokoleń,
a bagaż własnych doświadczeń historycznych jest w stanie Wschodowi zaoferować więcej?
Oddajemy do Państwa rąk monumentalną pracę prof. Krzysztofa Gawlikowskiego
– jednego z najwybitniejszych polskich sinologów. Jego opus magnum, nad którym pracował
przez wiele lat, zawiera przekaz z pogranicza wielu dziedzin – historii, polityki, kultury,
kulturoznawstwa, religioznawstwa, filozofii, psychologii, językoznawstwa itd.
Prof. Krzysztof Gawlikowski (1940-1921), wielki znawca
i miłośnik Orientu, a przede wszystkim Chin, jeden
z niewielu Europejczyków ujętych w Wielkiej Encyklopedii
Chińskiej, przemierzył całą Azję, nocował w chatach wieśniaków
i pałacach przywódców państw. Po wykładzie na temat
stosunków wietnamsko–laotańskich buddyjscy mnisi
chcieli uroczyście przyjąć go do swego klasztoru, na nowego
członka ich społeczności.
Po kilkunastu latach życia w Europie Zachodniej, po powrocie
do Polski, założył Centrum Badań Azji i Pacyfiku w Instytucie
Studiów Politycznych PAN, a potem Centrum Cywilizacji Azji
Wschodniej na Uniwersytecie SWPS, gdzie też przez wiele lat
wykładał. Był zdecydowanym rzecznikiem porozumienia Zachodu
ze Wschodem. Jako ekspert, prywatnie wpływał na stosunki
polsko-chińskie. Z bliska uważnie obserwował dokonujące się
w Chinach procesy przemian, wskazywał na ich rozmaite słabości,
możliwe kierunki. Zaowocowało to w 1997 r. zaproszeniem go
przez Prezydenta Chin Jiang Zemina na rozmowę o problemach
polityki chińskiej, w cztery oczy, bez tłumaczy i sekretarek.
